Belasting op meerwaarden op aandelen: een complexe en controversiële hervorming

De belasting op meerwaarden op aandelen in België ondergaat een significante evolutie met de invoering van de solidariteitsbijdrage van 10 %. Deze maatregel vervangt de eerder voorgestelde belasting op meerwaarden in de supernota en heeft tot doel de gerealiseerde meerwaarden op financiële activa, inclusief cryptomunten, te belasten. Echter, enkel winsten die worden gerealiseerd na de inwerkingtreding van de hervorming vallen onder deze maatregel, wat vragen oproept over de implementatie en de precieze berekening van de belastbare meerwaarden.

Een basisaftrek en het einde van voordelen voor langetermijnbeleggers

Een basisaftrek van 10.000 euro is voorzien, waardoor alleen het gedeelte van de meerwaarde boven deze drempel onderworpen wordt aan de solidariteitsbijdrage. Echter, de eerder toegekende vrijstelling voor aandelen die langer dan tien jaar worden aangehouden, wordt afgeschaft. Deze afschaffing benadeelt langetermijnbeleggers. Niettemin heeft de eerste minister recent aangekondigd dat een periode van tien jaar opnieuw zou kunnen worden ingevoerd, waardoor er onzekerheid blijft over de definitieve wetgeving.

Aftrek van minwaarden: een restrictief kader

Minwaarden kunnen worden afgetrokken van de belastbare meerwaarden, maar enkel in het jaar waarin ze worden gerealiseerd. Er is geen mogelijkheid om deze over te dragen naar volgende boekjaren, wat een belangrijke beperking vormt voor actieve beleggers in volatiele markten. Degenen die in een bepaald jaar uitsluitend verliezen lijden, zullen deze dus niet kunnen compenseren met toekomstige winsten, wat hun fiscale risico verhoogt.

Een specifiek regime voor ondernemers

Ondernemers die minstens 20 % van de aandelen van een vennootschap bezitten, genieten een permanente vrijstelling op de eerste 1 miljoen euro aan gerealiseerde meerwaarden. Voor bedragen daarboven geldt een progressieve belasting:

• Tussen 1 miljoen en 2,5 miljoen euro: 1,25 %
• Tussen 2,5 miljoen en 5 miljoen euro: 2,5 %
• Tussen 5 miljoen en 10 miljoen euro: 5 %
• Boven 10 miljoen euro: 10 %

De verhoging van de drempel voor een significante participatie van 5 % naar 20 % roept echter vragen op. Aandeelhouders met minder dan 20 % kunnen mogelijk niet langer van enige vrijstelling genieten of vallen onder een tussenregime. Dit vormt een probleem, vooral voor oprichters van start-ups en kmo’s die hun participatie verwaterd zien worden na opeenvolgende kapitaalrondes, zonder dat hun betrokkenheid bij het bedrijf verandert.

Politieke en fiscale onzekerheid

Binnen de regeringscoalitie lopen de standpunten uiteen over hoe aandeelhouders met minder dan 20 % worden behandeld. Sommige partijen pleiten voor een algemene belasting van 10 % na de vrijstelling van 10.000 euro. De MR verdedigt een progressief tarief vergelijkbaar met dat voor grote participaties, maar dit standpunt is nog niet bevestigd in het regeerakkoord, wat bijdraagt aan de juridische onzekerheid over de toepassing van de hervorming.

Bovendien komt deze solidariteitsbijdrage bovenop de reeds bestaande belastingregimes op meerwaarden op aandelen, waaronder:

• 33 % + gemeentebelasting in geval van abnormaal beheer van een privévermogen
• 16,5 % bij verkoop aan een rechtspersoon buiten de Europese Economische Ruimte

Het ontbreken van duidelijkheid over de samenhang tussen deze regimes kan leiden tot dubbele belasting, waardoor de fiscaliteit op meerwaarden ingewikkelder en vatbaarder voor bijkomende fiscale herkwalificaties wordt.

Een hervorming om nauwlettend op te volgen

De invoering van deze solidariteitsbijdrage roept veel vragen op, zowel over de impact op particuliere beleggers als over de bescherming van ondernemers en start-ups. Een duidelijke wetgeving zal cruciaal zijn om ambiguïteiten te vermijden en een voorspelbaar belastingklimaat te garanderen. In afwachting daarvan zullen beleggers bijzonder waakzaam moeten blijven over de evolutie van het regelgevend kader om hun patrimoniale en fiscale strategie te optimaliseren.